Những chiếc bẫy vô hình trên mạng xã hội

Kim Sang Kyun đã mang đến cho người đọc một cái nhìn toàn cảnh về vũ trụ kỹ thuật số, một thế giới ảo biến đổi không ngừng, và nó đang chi phối mọi mặt của đời sống.

Nhiều người nghiện Facebook, xây dựng nhân cách thứ hai trên mạng xã hội này. Ảnh: npr. 

Cuốn sách Vũ trụ kĩ thuật số của giáo sư Kim Sang Kyun đã đi sâu phân tích, mổ xẻ một cách tường tận, những tác động các thiết bị thông minh, thế giới ảo và mạng xã hội trong cuộc sống hiện đại. Chúng ta không thể sống tách biệt khỏi “cuộc sống số” nhưng ứng xử ra sao trong thế giới ảo lại là một vấn đề đáng bàn.

Cuộc sống xoay quanh chiếc điện thoại thông minh

Khi nghe thấy cụm từ “vũ trụ số” hay “thế giới số” nhiều người cho rằng đó là một thuật ngữ công nghệphức tạp, gắn liền với các chuyên ngành về công nghệ thông tin và điện tử viễn thông. Giờ đây, chỉ cần có một chiếc điện thoại thông minh trong tay, bạn đã nắm bắt được cả “thế giới số”. Chúng ta có thể liên lạc với bất kỳ ai, nhìn thấy quang cảnh nơi họ sống, dù cả hai ở cách xa nhau nửa vòng Trái Đất.

Hiện nay, điện thoại thông minh đã trở thành vật bất ly thân của nhiều người. Theo GS Kim Sang Kyun, nếu cho một cậu thanh niên ra phố chỉ với hai hoặc ba món đồ, ngoài quần áo trên người, thì chắc chắn cậu ta sẽmang theo điện thoại.

Sách Vũ trụ kĩ thuật số của GS Kim Sang Kyun. Ảnh: G.B. 

Sau khi dịch Covid-19 bùng phát, con người càng ưa chuộng các hình thức thanh toán không tiếp xúc. Chúng ta có thể ra phố mà không cần mang theo ví tiền, các ứng dụng thanh toán trực tuyến trên điện thoại thông minh đang dần thay thế tiền mặt cũng như việc thanh toán bằng thẻ.

Công nghệ số còn mang tới cho người dùng những trải nghiệm thú vị về nhiều lĩnh vực như: du lịch, các hoạt động thể chất, hay các trải nghiệm học trực tuyến với giáo viên nước ngoài hoặc trí tuệ nhân tạo. Làm việc từ xa cũng là một xu hướng trong thời đại công nghệ số. Chúng ta có thể sống ở châu Á và làm việc trong một công ty chỉ có văn phòng đại diện ở châu Âu, thông qua việc giao tiếp và với đồng nghiệp trên màn hình.

Các hình thức gọi điện, nhắn tin, trên các ứng dụng vẫn tồn tại song song và cho người dùng thấy các điểm nổi trội của mình so với các phương thức liên lạc truyền thống như dùng điện thoại, hay email. Ngày nay, con người đặc biệt là người trẻ, không thể tách rời khỏi công nghệ số. Nó không chỉ mang đến các phương tiện giải trí mà còn là công cụ làm việc hiệu quả.

Ứng xử ra sao trên mạng xã hội và thế giới ảo

Các mạng xã hội như: Facebook, Intagram, Twitter ngày càng phát triển, chúng là công cụ để con người kết nối với thế giới. Cách đây hơn mười năm, khi một số mạng xã hội mới xuất hiện, nhiều người cho rằng chúng chỉ phù hợp với tầng lớp thanh niên. Thế nhưng, sau hơn một thập kỷ phát triển, mạng xã hội đã chứng minh được vị thế của mình.

Hiện nay, lượng người bước vào tuổi trung niên, thậm chí là người già dùng mạng xã hội ngày càng đông. Chúng dần trở thành công cụ để họ liên lạc trong công việc và kết nối với người thân. Người già coi mạng xã hội như một phương tiện để họ chủ động cập nhật về cuộc sống của những đứa con sống xa nhà.

Nhiều người cảm thấy khó bắt chuyện với người lạ, nhưng dễ dàng trò chuyện với một người không quen biết trên mạng xã hội. Sau những cuộc trò chuyện trong không gian ảo, họ có thể gặp gỡ nhau ngoài đời, và trở thành bạn bè, hay tình nhân. Một số người cho rằng khi gặp gỡ một người bạn đã quen trên mạng xã hội, họ cảm nhận được sự gắn kết ngay từ lần đầu gặp mặt.

Chúng ta không thể phủ nhận được những ưu điểm của thế giới ảo và mạng xã hội, tuy nhiên chúng nhưcon dao hai lưỡi với đầy khuyết điểm. Trong đó, phải kể đến chứng “nghiện” Facebook. Một số người bị lệthuộc quá nhiều vào mạng xã hội, tâm trạng và cảm xúc của họ thay đổi thất thường theo những lượt tương tác và bình luận trên ứng dụng này.

Nhiều người bị lệ thuộc cảm xúc bởi những dòng trạng thái trên mạng xã hội. Ảnh: Ador.

Không có ai cô đơn trên mạng xã hội, đó chính là lời khẳng định của tác giả trong cuốn sách này. Ở trong một thế giới ảo mà bạn có thể kết bạn và trò chuyện với hàng nghìn người, nhất cử nhất động của bạn sẽ có nhiều người dõi theo. Đồng thời, bạn cũng có thể biết được hàng nghìn người khác đang làm gì, họ cảm thấy ra sao.

Có những người dần dần xây dựng một “nhân cách thứ hai” trên mạng xã hội, khác xa với tính cách thực của họ trong đời sống. Nặng hơn, có những người lâm vào trạng thái hoang tưởng, khi cố gắng xây dựng cho mình một đời sống hào nhoáng, nhằm thu hút sự chú ý của đám đông trên thế giới ảo. Lâu dần, họ đánh mất chính con người mình.

Hiện nay, người trẻ không thể tách mình khỏi thế giới ảo, GS Kim Sang Kyun công nhận thực tế đó. Ông khuyên các bạn trẻ hãy sống tốt ở thế giới thực. Quan trọng nhất, hãy là một người dùng thông minh trong thế giới ảo, đừng để mạng xã hội thao túng bạn.

Đọc Vũ trụ kĩ thuật số, các bạn sẽ có một cái nhìn toàn cảnh về sự phát triển của thế giới số và trí tuệ nhân tạo trong đời sống. Chúng đã len lỏi và song hành trong mọi lĩnh vực. Nhờ có công nghệ số và AI mà chúng ta có những bộ phim khoa học viễn tưởng mãn nhãn hơn. Nếu không có sự phát triển của mạng Internet và khoa học máy tính, việc nghiên cứu trong các lĩnh vực y học, kinh tế, hay xã hội học cũng gặp nhiều khó khăn.

Bên cạnh những ưu điểm, con người cũng phải đối mặt với nhiều thách thức trong thời đại kỹ thuật số. Điều chúng ta cần làm là ứng xử thông minh với công nghệ, để sống thoải mái mà không bị lệ thuộc quá nhiều vào công nghệ.